อริยชนคือคนละเอียด
อะไรที่มันละเอียดมาก
ความหนาแน่นก็จะสูง
เรียกอริยชน คนละเอียด
อะไรที่มันหยาบ
ก็จะหลวมๆ ไม่แน่น
เรียกปุถุชน คนหยาบ
ปุถุชนคนทั่วไป
มักไม่ค่อยสนใจเรื่องเล็กๆ น้อยๆ
หรือรายละเอียดของชีวิตจิตใจ
ดังนั้น จิตใจของเรา
จึงไม่หนักแน่นมั่นคงเท่าที่ควร
เราชอบใช้ชีวิตแบบหลวมๆ หลงๆ
พร่ามัว และเพลิดเพลิน
ไปตามสิ่งแวดล้อม
แล้วแต่สถานการณ์จะพาไป
เรียกว่าใช้ชีวิตแบบประมาท
การฝึกสติภาวนา
เป็นการฝึกฝนสนใจ
รายละเอียดของชีวิตเพิ่มมากขึ้น
ถ้าเราฝึกการเอาใจใส่
ดูแลชีวิตด้วยความรอบคอบและถี่ถ้วน
จิตใจของเราก็จะพัฒนา
ไปสู่ความหนักแน่นมั่นคง
สูงขึ้นเรื่อยๆ
การใช้ชีวิตแบบนี้
เรียกว่า “อริยชนหรือ อริยบุคคล”
คือ คนที่มีวิถีชีวิตจิตใจละเอียดอ่อน
ประณีตวิจิตร บรรจง
การใช้ชีวิตแบบนี้
จะนำไปสู่ความมีชีวิตจิตใจ
ที่สงบเยือกเย็น
เข้าไปเกี่ยวข้องทุกๆ อย่าง
โดยใช้โยนิโสมนสิการ
คือเก็บรายละเอียดชีวิตจิตใจ
ได้กว้างขวางและลุ่มลึก
ปุถุชนคือคนหยาบ
พระพุทธยานันทภิกขุ