คนไทยเราส่วนใหญ่ยังนับถือศาสนาคิด

ไม่ได้ถือศาสนาพุทธ ถึงแม้จะบอกตัวเองว่าเป็นพุทธก็ตาม
คือพึ่งแต่ความคิด ถือเอาความคิดเป็นที่พึ่ง เป็นสรณะ
ไม่ได้ถือเอาความรู้เป็นที่พึ่ง มันก็เลยทุกข์
เพราะไปเชื่อแต่ความคิดปรุงแต่ง
แต่ถ้านับถือศาสนาพุทธ จะต้องเอาความรู้จริงเป็นที่พึ่ง เป็นสรณะ
ถึงจะหมดทุกข์ได้ในชาตินี้แน่นอน

 

การภาวนาแบบนี้ไม่จำเป็นต้องหยุดความคิด

แต่พยายามสร้างความรู้สึกตัว
มาแทนที่ความคิดเท่านั้น

ความคิดปรุงแต่งเป็นเสมือนเงามืด
ที่ถูกแสงสว่างสาดส่องเข้าไป
เงามืดก็จะหายไปทันทีฉันใด

เมื่อศึกษาสังเกตตัวเองบ่อยๆ
มันเกิดญาณปัญญาขึ้นมาเอง

เพราะกายกับใจเข้ามาอยู่ด้วยกัน
เรียกว่าอารมณ์ปัจจุบัน

ความอยากเป็นได้ทั้งเหตุและผลของอวิชชา

อวิชชาทำให้เกิดตัณหาหรือความอยาก
เพราะเราไม่รู้ เราจึงเกิดความอยาก
แต่ในขณะเดียวกันความอยากก็เป็นเหตุ
เพราะเราอยากเราจึงยึด

พอเรารู้ว่าอวิชชาเป็นเหตุของตัณหา
แต่อะไรเล่าเป็นเหตุของอวิชชา อะไรคือที่สุดของที่สุด

ถ้าไม่เจอกัลยาณมิตร เราก็เป็นอวิชชาอยู่เรื่อย
แต่ถ้าเจอกัลยาณมิตร วิชชาก็เกิดขึ้น
ธรรม ๒ ประการ

๑. กัลยาณมิตร
๒. เมื่อเราเจอครูบาอาจารย์เจอคนดี เจอคนรู้
เจอคนมีประสบการณ์ เราก็ต้องมีโยนิโสมนสิการ
คือมีปัญญาเข้าใจสิ่งที่ท่านนำเสนอ
ถ้าเราไม่มีปัญญา ท่านพูดเท่าไรก็ไม่เข้าใจ
เพราะเราไม่มีโยนิโสมนสิการ

แต่ถ้ารู้จักนำมานึก นำมาคิดพิจารณาในสิ่งที่ท่านพูด
ใช่ ไม่ใช่ จริง ไม่จริง มันก็จะเกิดโยนิโสมนสิการขึ้นมา

เพราะฉะนั้นเหตุของอวิชชาก็คือการไม่ได้พบกัลยาณมิตร
และถ้ามีโยนิโสมนสิการของวิชชา
ก็จะได้พบกัลยาณมิตรทั้งภายนอกและภายใน
เพราะถ้ามีโยนิโสมนสิการแล้ว มันก็ต่อไปเรื่อยๆ

 

หลวงพ่อมหาดิเรก พุทธยานันโท